Sürdürülebilir turizm, misafirlerin beklentileriyle beraber çevresel ve sosyal sorumlulukların da karşılanmasıdır.

Hürriyet gazetesinden Doç. Dr. Efsun Dindar’ın araştırma yazısına göre, turizm sektöründe sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için en çok görev otellere düşüyor. Tüm turizm türleri, uygun şekilde planlanır, geliştirilir ve yönetilirse sürdürülebilir olma potansiyeline sahiptir. Turizmin getirdiği ekonomik gelir ve küresel saygınlığın yanında çevresel etkileri de bulunmaktadır. Dünyanın en büyük ve en hızlı büyüyen endüstrilerinden biri olarak turizmde büyüme, biyolojik olarak çeşitli ve ender türleri içeren habitatlar ve yerli kültürler üzerinde büyük bir baskı yaratmaktadır. Bu sebepten dolayı, Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi (GSTC) 2008 yılında “Küresel Sürdürülebilir Turizm Kriterleri Ortaklığı” olarak ilk otel ve tur operatörleri için kriterlerini yayınladı.

*

Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi (GSTC), GSTC Kriterleri olarak bilinen sürdürülebilir seyahat ve turizm için küresel standartlar oluşturarak yönetir. Kamu politika yapıcıları ve destinasyon yöneticileri için Destinasyon Kriterleri ve oteller ve tur operatörleri için Endüstri Kriterleri olmak üzere 2 farklı kategori bulunmaktadır. Turizmde sürdürülebilirlik konusunda ortak bir dil geliştirmek için dünya çapında bir çabanın sonucu olarak ortaya çıkmış kriterlerdir.

Oteller için Sürdürülebilir Turizm Kriterleri dört ana tema etrafında organize edilmiştir: Etkili sürdürülebilirlik planlaması, yerel toplum için sosyal ve ekonomik faydaları en üst düzeye çıkarmak, kültürel mirası geliştirmek ve çevreye olumsuz etkileri azaltmak.

Türkiye’nin Sürdürülebilir Turizm Programı, 2022 yılında başlatılmış ve yerel halk için sosyal ve ekonomik faydaları en üst düzeye çıkartmayı, kültürel mirası geliştirmeyi, biyolojik çeşitliliği, ekosistemleri ve doğal güzellikleri korumayı, kirliliği azaltmayı ve kaynakları muhafaza etmeyi hedeflemektedir. Türkiye Sürdürülebilir Turizm Endüstri Kriterleri (TR-I), Türk turizm sektörünün sürdürülebilir büyümesini temin etmek ve tüm turizm paydaşlarının katılımıyla Türk turizmine ilişkin ortak bir anlayış geliştirmek üzere oluşturulmuştur. Konaklama tesisleri için oluşturulan TR-I kriterleri, GSTC’nin Sürdürülebilir Turizm Kriterleri’nin tamamı değiştirilmeden kabul edilerek bu sertifikalandırma programı Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) öncülüğünde tüm sektörlerle ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği halinde ortaya konulmuştur. Türkiye Sürdürülebilir Turizm Programı, 2022 yılında belgelendirme sürecine başlamış olup, GSTC ile hükumet nezdinde geliştirilen ilk program olup, 42 kriterden ve 3 aşamadan oluşmaktadır.

*

GSTC Sürdürülebilir Turizm Programı, ülkemizde henüz yeni tanınmaya başlanmıştır. Verilere göre ülkemizde 15 bin 46 otel bulunmasına rağmen toplamda henüz bin 205 otel programa katılmış ve bu sayı gün geçtikçe de artmaktadır.

*

Otellerde sürdürülebilirlik uygulamaları sadece çevresel açıdan önemli olmamakla beraber, yerel halkı aşırı turizmle beraber gelen hayat standartlarının, gelir düzeyinin ve alım gücünün düşmesinin, bölgedeki hayat pahalılığının yükselmesinin önüne geçmekle beraber, bölge halkının kültürünü ve yöresini sonraki nesillere aktararak gelen ziyaretçilerin kültürlerini tanımasına ve dünya kültür miraslarının da devam ettirilmesi açısından da önemlidir. Ülkemizde tüm turizm camiasının sürdürülebilirlik çalışmalarına gereken önemi vererek, bu sayıların daha da artmasında yol gösterici olacağına inanıyorum.